HCC surveillance

HCC surveillance dient te worden verricht middels echografie van de lever, iedere 6 maanden.1 Bij twijfel over de betrouwbaarheid van de echografische beeldvorming is surveillance middels MRI of CT geïndiceerd.

Patiënten die in aanmerking komen voor HCC surveillance zijn:

  1. Alle patiënten met chronische hepatitis B en cirrose.
  2. De volgende groepen patiënten met chronische hepatitis B zonder cirrose 1:
    1. (zuid)Oost-Aziatische mannen >40 jaar
    2. (zuid)Oost-Aziatische vrouwen >50 jaar
    3. Patiënten afkomstig uit sub-Sahara Afrika >20 jaar
    4. Positieve familieanamnese voor HCC

Voor patiënten die behandeld worden geldt:

  1. Patiënten met cirrose of een verhoogd risico op HCC (zie punt 2 hierboven) die behandeld worden met een NUC dienen toch te worden opgenomen in een surveillance programma voor HCC.
      • Een uitzondering hierop zijn Oost-Aziatische patiënten zonder cirrose, zonder metabole risicofactoren en zonder positieve familieanamnese voor HCC; bij deze groep kan bij een lage mPAGE-B score (zie tabel 1) worden afgezien van HCC surveillance2
  2. Patiënten met cirrose of een verhoogd risico op HCC (zie punt 2 hierboven) die een duurzame respons hebben op PEG-IFN of NUCs (ook HBsAg verlies) dienen toch te worden opgenomen in een surveillance programma voor HCC.

Tabel 1. De modified PAGE-B risico score voorspelt het risico op HCC in de aankomende 5 jaar voor Oost-Aziatische patiënten met chronische hepatitis B die behandeld worden met entecavir of tenofovir. De mPAGE-B score is de optelsom van elk component, variërend van 0 tot 21. Laag risico ≤8, intermediair risico 9 tot 12 en hoog risico ≥13 op HCC.  (Bron: Kim et al. Journal of Hepatology 2018)

Leeftijd (jaren)   Geslacht   Trombocyten (x109/L)   Albumine (g/dl)
<30 0 Vrouw 0 ≥250 0 ≥4.0 0
30-39 3 Man 2 200-250 2 3.5-4.0 1
40-49 5 150-200 3 3-3.5 2
50-59 7 100-150 4 <3 3
60-69 9 <100 5
≥70 11

Toelichting

1 In de EASL richtlijn wordt HCC surveillance niet benoemd. Aangezien dit een belangrijk onderdeel is van de behandeling van patiënten met hepatitis B heeft de werkgroep hiervoor wel aanbevelingen opgenomen. Deze zijn conform de IKNL Richtlijn Hepatocellulair Carcinoom 2013, v1.0. Voor follow-up van patiënten die reeds een HCC hebben gehad verwijzen wij naar de Oncoline richtlijn.

2 Gezien het grote aantal Oost-Aziatische patiënten dat op basis van de klinische risicofactoren in aanmerking komt voor HCC surveillance is aanvullende risicostratificatie noodzakelijk. Recent onderzoek laat zien dat met een nucleo(s)tide analoog behandelde Oost-Aziatische patiënten met een lage mPAGE-B (≤8) score een zeer kleine kans hebben om binnen 5 jaar een HCC te ontwikkelen (zie onder andere Yip et al, Journal of Hepatology 2020).  Helaas is de mPAGE-B score nog onvoldoende gevalideerd in patiënten met cirrose, bij patiënten met metabole risicofactoren en bij patiënten met een positieve familieanamnese voor HCC. De werkgroep adviseert dan ook de mPAGE-B score alleen te gebruiken bij Oost-Aziatische patiënten zonder cirrose, zonder metabole risicofactoren en zonder positieve familie anamnese voor HCC.